Co musi zawierać faktura za usługi budowlane w Niemczech?

Branża budowlana jest jedną z ważniejszych w niemieckiej gospodarce, a wykonywanie usług budowlanych podlega wielu przepisom. Podatnicy świadczący usługi budowlane po raz pierwszy na terenie Niemiec mogą uważać zagraniczne podatki i systemy podatkowe oraz sposoby na rozliczanie usług budowlanych za skomplikowane. Jednakże polskie usługi budowlane w Niemczech są cenione i często wybierane w kraju naszych zachodnich sąsiadów. W artykule poruszymy kwestie związane z miejscem opodatkowania usług budowlanych oraz sposobem rozliczania podatku VAT od tych usług. Dzięki naszym wskazówkom firma świadcząca usługi budowlane będzie mogła świadczyć usługi w Niemczech zgodnie z prawem, sprawnie i skutecznie rozliczać się z podatku VAT oraz unikać ewentualnych niejasności podatkowych czy błędów przy fakturowaniu.

Faktura za usługi budowlane dla Niemca — ważne elementy

Odpłatne świadczenie usług budowlanych wymaga oczywiście faktury dokumentującej usługi. Faktura za prace budowlane musi spełniać odpowiednie wymogi i zawierać odpowiednie dane, aby rozliczenie usługi w Niemczech było prawidłowe. Faktura za usługi w Niemczech powinna posiadać:

1. Pełną nazwę oraz adres przedsiębiorstwa.
2. Pełną nazwę lub nazwisko oraz adres osoby, na rzecz której świadczymy usługi w Niemczech.
3. Datę wystawienia faktury.
4. Bieżący numer faktury.
5. Ilość i rodzaj świadczonych usług.
6. Datę wykonania usługi.
7. Kwotę do zapłaty.
8. Jeżeli następuje świadczenie usług opodatkowane VAT — numer VAT (niem. Umsatzsteuer-Identifikationsnummer – USt-IdNr.) oraz dane dotyczące kwoty i stawki podatku VAT. Jeżeli jesteśmy zwolnieni z podatku od towarów i usług, należy podać paragraf, na podstawie którego tak jest.

Faktura za usługi budowlane dla osoby fizycznej

Jeżeli wykonujemy usługi na rzecz osoby prawnej, czyli najczęściej firmy bądź przedsiębiorcy, mamy 6 miesięcy na wystawienie faktury za usługi w Niemczech. Jednakże w przypadku świadczenia usług w Niemczech na rzecz osoby fizycznej, faktura nie jest obowiązkowa, chyba że klient wyrazi takie życzenie.

Opodatkowanie usług budowlanych w Niemczech

Prace budowlane w Niemczech są ściśle monitorowane prawnie, aby zapobiec pracy na czarno. Do tego służą pewne dodatkowe mechanizmy, które nie funkcjonują w przypadku innych usług w Niemczech.

Prace budowlane podlegają mianowicie oprócz obowiązku rozliczenia podatku VAT (niem. Umsatzsteuer, skrót USt.), podatku dochodowego (niem. Einkommensteuer, skrót ESt.) jeszcze podatkowi budowlanemu (niem. Bauabzugsteuer, skrót BASt.). Stawka VAT od usług budowlanych to 19%. Zwolnienie podmiotowe przysługuje małym firmom, które nie osiągnęły dochody powyżej 22.000 euro oraz firm, co do których stosuje się mechanizm odwrotnego obciążenia. Stawka podatku dochodowego jest ściśle zależna od dochodów, bowiem podatek ten w Niemczech jest progresywny i procent podatku wzrasta z każdym zarobionym euro.

Z kolei podatek od usług budowlanych w Niemczech jest tzw. podatkiem prewencyjnym. Oznacza to, że ma zapobiegać pracy na czarno. Działa tak, że niemal każda usługa budowlana świadczona na rzecz osoby prawnej jest opodatkowana 15% podatku od usług budowlanych. Zleceniodawca jest zobowiązany odprowadzić tę stawkę do niemieckiego urzędu skarbowego, w przeciwnym razie grożą mu wysokie kary pieniężne. W praktyce zleceniobiorca otrzyma więc 85% kwoty na fakturze.

Jeżeli jednak firma zarejestruje się w niemieckim urzędzie skarbowym i nie zalega z podatkami w Niemczech, otrzyma bez problemu zwolnienie z podatku budowlanego (niem. Freistellung). Wystarczy wystosować wniosek pisemny do urzędu, a jeżeli nasza sytuacja podatkowa w Niemczech jest w porządku, otrzymamy pisemną decyzję o zwolnieniu podmiotowym z podatku budowlanego (niem. Freistellungsbescheinigung).

Natomiast jeżeli nie uzyskaliśmy na czas zwolnienia i podatek od usług budowlanych został już pobrany, możemy go odzyskać jeżeli byliśmy w tym czasie zarejestrowani i wykonywaliśmy usługi w Niemczech legalnie. Zwrot podatku budowlanego Freistellung jest możliwy jednakże dopiero w następnym roku podatkowym po rozliczeniu rocznej deklaracji podatkowej oraz odpowiednich odliczeń od podatku w Niemczech i wymaga dodatkowych nakładów pracy, jako że urzędy nie zwracają tego podatku automatycznie.

Usługi budowlane a VAT w Niemczech

Zasadniczo opodatkowanie VAT usług budowlanych w Niemczech jest obowiązkowe – czy chodzi o wykonywanie usług budowlanych przez polskie czy niemieckie przedsiębiorstwa. Polskie firmy prowadzące usługi budowlane zgodnie z prawem muszą odprowadzać podatek VAT za usługi wykonywane w Niemczech. Jednakże są pewne ścisłe warunki, pod którymi nie będzie trzeba płacić podatku VAT od usług budowlanych w Niemczech.

1. Prowadzenie małej firmy.

Zasadniczo każda usługa budowlana podlega VAT w Niemczech. Wyjątek stanowią tzw. małe firmy (niem. Kleinunternehmen). Prowadząc małą działalność gospodarczą przedsiębiorcy są zwolnieni z opodatkowania VAT usług budowlanych bądź innych usług świadczonych w ramach tej działalności.

Mała firma polecana jest fachowcom z obszaru budowlanego szczególnie na początku ich kariery, ponieważ najważniejszym kryterium prowadzenia takiej firmy jest nieprzekroczenie progu dochodów. Próg ten wynosi 22.000 euro (do 2019 próg wynosił 17.500 euro). Jeżeli prowadzisz małą niemiecką firmę, na podstawie §19 UStG (paragrafu dziewiętnastego niemieckiej ustawy o VAT), jesteś zwolniony z VAT-u od usług budowlanych. To ułatwienie dotyczy wszystkich form prawnych, od działalności jednoosobowych i wolnych zawodów, przez spółki cywilne, z o.o., akcyjne, i wiele innych.

Status małej firmy, która nie musi płacić podatku VAT od usług w Niemczech, nie jest przyznawany automatycznie. Aby założyć małą firmę, należy przy zakładaniu firmy w formularzu Fragebogen zur steuerlichen Erfassung, który otrzymamy od urzędu skarbowego, w rubryce 6.3 zaznaczyć pole, które mówi, że deklarujemy się jako mała firma. Jeżeli tego nie zaznaczymy, nie będzie można tego zmienić w ramach tej działalności przez następne 5 lat.

Przestrzeganie zasad prowadzenia małego przedsiębiorstwa w Niemczech leży w obowiązku przedsiębiorcy. Jeżeli przekroczy on kwotę 22.000 euro, niemiecki urząd skarbowy od następnego roku będzie traktował go automatycznie jako czynnego podatnika VAT. Obowiązuje to bez powiadomienia podatnika, ale dopiero po zakończeniu roku podatkowego.

2. Mechanizm odwrotnego obciążenia.

Polskie firmy często nie płacą podatku VAT zgodnie z mechanizmem odwrotnego obciążenia. Odwrotne obciążenie VAT występuje wtedy, gdy wykonywanie usług budowlanych następuje na skutek zlecenia. Najczęściej tak właśnie pracują polskie firmy, czyli na zlecenie.

Obowiązek zapłaty podatku ciąży wtedy na niemieckim zleceniodawcy zgodnie z §13b niemieckiej ustawy o podatku dochodowym (USt.). Mechanizm odwrotnego obciążenia zwalnia więc firmę wykonującą usługi w Niemczech z rejestracji i bezpośredniego płacenia stawki podatku VAT, a obowiązek zapłaty podatku i przeprowadzenia całej procedury VAT zrzuca na zleceniodawcę.

Ryczałt a usługi budowlane w Niemczech

W Polsce działalność gospodarcza może być opodatkowana według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Oznacza to, że rozliczenie podatku następuje od przychodu, a nie dochodu, ale podatek jest pobierany w stałej, określonej stawce, bez względu na rzeczywisty zysk czy stratę. Podatek ten jest stosunkowo niski i dlatego często wybierany przez polskie przedsiębiorstwa. Ryczałt dotyczy wyłącznie podatku dochodowego.

Polskie firmy świadczące usługi w Niemczech płacą podatek dochodowy w Polsce, jeżeli nie przekroczą liczby 183 dni w Niemczech. Wtedy rozliczanie usług budowlanych na gruncie podatku dochodowego jest w Polsce. Odpłatne świadczenie usług budowlanych na rzecz zagranicznego kontrahenta nie wpływa na podatek dochodowy polskiej firmy budowlanej. Nie ma to więc wpływu na ryczałt.

Jednakże polskie firmy za usługi w Niemczech odprowadzają podatek VAT w Niemczech i mają obowiązek rejestracji VAT. To jednak nie wpływa na ryczałt w Polsce, ponieważ obowiązek podatkowy zapłaty podatku dochodowego i podatku VAT to dwie oddzielne kwestie.