Zeznania podatkowe w Niemczech – wszystko, co warto wiedzieć

Zeznanie podatkowe, czyli roczna deklaracja podatkowa, znana jest już pewnie wielu z polskiego podwórka. Zasadniczo deklaracja ta w Niemczech i w Polsce służy do tego samego – do rocznego rozliczenia podatku dochodowego. Nie należy jednak sugerować się polskim prawem przy niemieckim zeznaniu podatkowym, ponieważ systemy podatkowe obu tych państw znacznie się różnią.

Czym jest zeznanie podatkowe w Niemczech?

Najprościej mówiąc zeznanie podatkowe służy do wykazania dochodu dla niemieckiego urzędu skarbowego, który następnie oblicza dokładną sumę podatku dochodowego, którą musisz odprowadzić. Termin oddania deklaracji podatkowej dla osób, które są zobowiązane ją oddać (nie wszyscy mają ten obowiązek, patrz niżej) przypada do końca lipca roku następującego po roku kalendarzowym, z którego się rozliczamy. Z powodu pandemii koronawirusa termin ten został jednak w 2021 oraz 2022 roku wydłużony do końca października, ale jest to wyjątek.

Natomiast osoby, które nie mają obowiązku odprowadzić deklaracji podatkowej za swoje dochody, obowiązuje inny termin. Wprawdzie nie muszą one składać rozliczenia rocznego, jednak w większości przypadków okazuje się to korzystne dla podatnika. Jeśli więc takie osoby wyrażą chęć dobrowolnego rozliczenia, będą mogły to zrobić nawet do 4 lat wstecz. Przykładowo rozliczenie za 2021 może wpłynąć do urzędu aż do 31.12.2025 roku. Należy jednak dokładnie zapoznać się z wymaganiami, jakie należy spełniać, aby nie musieć się rozliczać.

W Niemczech nie ma progów podatkowych dla podatku dochodowego, podatek w Niemczech jest bowiem progresywny, co oznacza, że od każdego zarobionego euro odprowadzany jest wyższy podatek (w granicach 14-45%). W zeznaniu podatkowym najczęściej przysługują nam jakieś ulgi podatkowe czy odliczenia, a w związku z tym nasz dochód się zmniejsza i tym samym mamy mniej podatku do zapłacenia. W przypadku osób zatrudnionych podatek dochodowy odprowadzany jest miesięcznie przez pracodawcę, który nie uwzględnia przysługujących nam odliczeń, dlatego często odprowadzany jest większy podatek niż de facto mamy do zapłacenia od dochodu pomniejszonego o koszty i ulgi podatkowe.

Osoby samozatrudnione w zależności od rodzaju działalności płacą zaliczki na podatek dochodowy lub nie. Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli przedsiębiorcy nie są zobowiązani do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, będą musieli go odprowadzić po tym, jak niemiecki urząd skarbowy wyliczy kwotę podatku na podstawie deklaracji podatkowej. Nie dotyczy to oczywiście osób, których dochody nie przekraczają kwoty wolnej od podatku.

Kto i dlaczego musi składać zeznanie podatkowe w Niemczech?

Musisz złożyć zeznanie podatkowe wtedy, gdy:

· prowadzisz własną działalność gospodarczą Gewerbe

· wykonujesz tzw. wolny zawód (niem. Freiberufler; uwaga – definicja wolnego zawodu w Polsce jest inna niż w Niemczech!)

· jesteś w związku małżeńskim i zmieniłeś klasę podatkową wraz z małżonkiem z IV/IV na III/V lub IV z czynnikiem a także jeśli jedno z małżonków ma klasę VI;

· jeśli otrzymałeś więcej niż 410 euro zasiłków i świadczeń w miejsce wynagrodzenia (niem. Lohnersatzleistung), np. świadczenie chorobowe (niem. Krankengeld), zasiłek wychowawczy (niem. Elterngeld), wynagrodzenie za pracę w niepełnym wymiarze godzin (niem. Kurzarbeitergeld);

· jeśli masz inne źródła dochodu poza jednym stosunkiem pracy i wynoszą one więcej niż 410 euro miesięcznie, np. dochody z wynajmu mieszkania lub z drugiego stosunku pracy.

Podstawową sytuacją, w której nie trzeba oddawać zeznania podatkowego jest więc bycie w I lub IV klasie podatkowej i nieposiadanie dodatkowych źródeł dochodu przekraczających 410 euro. W takiej sytuacji bowiem pracodawca odprowadza za nas podatek do urzędu, a urząd posiada wszystkie nasze dane. Nie odliczy za nas jednak ulg podatkowych, więc podatek liczony jest od kwoty wynagrodzeń bez odliczeń. Z tego względu prawie zawsze korzystniej dla osób zatrudnionych jest złożyć mimo wszystko roczne zeznanie podatkowe.

Jak poprawnie wypełnić zeznanie podatkowe?

Zeznanie podatkowe w Niemczech można wypełniać w formie papierowej, a także elektronicznej. Programy do niemieckiego zeznania podatkowego online (ELSTER). Warto zwrócić się do odpowiedniego biura rachunkowego, które pomoże wypełnić deklarację. Zeznanie podatkowe składa się z kilku części:

· formularz główny – musi zostać wypełniony przez wszystkich podatników, zawiera podstawowe dane osobowe;

· załącznik N (niem. Anlage N) – wypełniany przez osoby zatrudnione najlepiej na podstawie Lohnsteuerbescheinigung, czyli zestawienia o przychodach od pracodawcy, zawiera rubryki dla podatku od wynagrodzenia oraz kosztów uzyskania przychodu;

· załącznik S (niem. Anlage S) – wypełniany przez osoby samozatrudnione lub wykonujące wolny zawód;

· załącznik G (niem. Anlage G) – wypełniany przez osoby prowadzące działalność gospodarczą Gewerbe;

· załącznik dot. składek emerytalnych oraz ubezpieczeń (niem. Anlage Versorgeaufwand) – tutaj należy wpisać odprowadzone składki emerytalne, na ubezpieczenie zdrowotne, opiekuńcze oraz na wypadek bezrobocia, a także ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków i odpowiedzialności cywilnej;

· załącznik KAP (niem. Anlage KAP) – dla osób posiadających zysk z kapitału;

· załącznik V (niem. Anlage V) – przychody z wynajmu;

· załącznik R (niem. Anlage R) – dla emerytów;

· załącznik EÜR (niem. Anlage EÜR) – dla osób samozatrudnionych, np. na Gewerbe, oraz dla osób wykonujących wolne zawody, zawiera część na wpisanie dochodów i strat.

Jak i gdzie można odwołać się do decyzji podatkowej w Niemczech?

Jeśli decyzja niemieckiego urzędu skarbowego w sprawie podatku dochodowego będzie niezgodna z tym, co wynika ze złożonej przez nas deklaracji podatkowej, można złożyć odwołanie. Ma się na to czas do miesiąca od otrzymania decyzji podatkowej, więc należy działać szybko. Dzień otrzymania decyzji podatkowej obliczany jest jako 3 dni od wystawienia decyzji.

Odwołanie najlepiej złożyć pisemnie – listem, faksem lub mailowo. Nie ma żadnego formularza do wypełnienia, natomiast w Internecie można znaleźć wiele wzorów, jak odpowiednio sformułować takie odwołanie. Urząd skarbowy w decyzji podatkowej odnosi się do tego, z czego wynika różnica w decyzji podatkowej. Należy więc kierując się tymi danymi dokładnie wyjaśnić i udowodnić, dlaczego jest inaczej.