Zmiana pracy, sprawy rodzinne, chęć zmiany – to tylko niektóre z wielu powodów do przeprowadzki, a z każdą przeprowadzką nierozerwalnie wiążą się koszty. Na szczęście wiele kosztów przeprowadzki w Niemczech można w jakiś sposób odliczyć. Temat odliczania przeprowadzki od podatku w Niemczech jest istotny i warto wiedzieć, jakie korzyści z tego płyną. Koszty przeprowadzki z przyczyn zawodowych oraz prywatnych rozlicza się w inny sposób, jednak oba te rodzaje przeprowadzki łączy to, że część kosztów można odzyskać pośrednio poprzez odliczenia od podatku, dzięki czemu zmniejszy się nasz dochód do opodatkowania, co w konsekwencji zmniejszy nasz podatek do zapłacenia – bądź zwiększy zwrot podatku z Niemiec.
Umzugskosten to koszty powstałe w związku z przeprowadzką, takie jak wynajęcie samochodu do przewiezienia rzeczy, koszty wynajmu firmy przeprowadzkowej, koszty administracyjne po przeprowadzce, ale także prowizja pośrednika nieruchomości i inne. Podatnicy często nie zdają sobie sprawy, co dokładnie można odliczyć jako koszty przeprowadzki w Niemczech, a wpływa to bezpośrednio na ich budżet po rozliczeniu podatkowym.
Najwięcej odzyskać można w przypadku kosztów przeprowadzki z przyczyn zawodowych. Wtedy odlicz koszty przeprowadzki jako tzw. Werbungskosten, czyli koszty uzyskania przychodu. Przypadków przeprowadzki związanej z pracą jest zasadniczo 3 i te 3 przypadki są bezproblemowo uznawane przez niemiecki urząd skarbowy:
Dodatkowo osoby samozatrudnione mogą odliczyć koszty przeprowadzki w formularzu Anlage S lub EÜR.
To przypadki kosztów przeprowadzki z przyczyn zawodowych, natomiast można odliczyć także niektóre koszty przeprowadzki z przyczyn osobistych. Najmniej odliczyć można w przypadku przeprowadzki bez wyraźnego powodu, np. wygody, natomiast najwięcej w przypadku przeprowadzki z powodów zdrowotnych — czy to bliżej szpitala, kliniki, czy to do mieszkania dostosowanego np. do osób z niepełnosprawnością. Wtedy koszty odlicza się nieco inaczej w deklaracji podatkowej — jako außergewöhnliche Belastungen.
W niemieckim rozliczeniu podatkowym rozliczyć można koszty związane bezpośrednio z transportem, a mianowicie wynajem pojazdów, przewóz mebli, transport rzeczy osobistych, koszty wynajmu firmy przeprowadzkowej, a także ewentualne naprawy związane z uszkodzeniami podczas transportu. Sam transport mebli można odliczyć, ale kupno mebli nie jest wliczane w koszty związane z przeprowadzką. Oprócz tego dojazdy do nowego miejsca zamieszkania, a także koszty wynajmu mieszkania. Te koszty mogą być naprawdę wysokie, jednak odliczyć można maksymalnie 6 miesięcy czynszu za stare mieszkanie, jeżeli nie jest możliwe wypowiedzenie umowy w dogodnym momencie, lub 3-miesięczny czynsz za nowe mieszkanie, które jeszcze nie nadaje się do zamieszkania.
Dodatkowe wydatki związane z remontami, malowaniem ścian czy naprawą urządzeń również można odliczyć, w to wliczają się np. zmiana lamp, instalacja kuchni i urządzeń grzewczych. Również naprawy w starym mieszkaniu wliczają się w te koszty. Jednakże odliczeniu podlegają wyłącznie te remonty i naprawy, które są wymagane w związku z umową najmu lub zobowiązaniami wobec wynajmującego. Remonty wykonywane z własnej inicjatywy nie podlegają odliczeniu.
Koszty administracyjne po przeprowadzce także można odliczyć. Odlicz koszty przeprowadzki, wliczając w to opłatę administracyjną za przerejestrowanie samochodu (Ummeldung), a także zmianę adresu na dowodach osobistych, jeżeli dotyczy to wyprowadzki za granicę. Także koszty dotyczące zameldowania i wymeldowania (Anmeldung oraz Abmeldung) można odliczyć od podatku. Dodatkowo można odliczyć koszt przekierowania poczty (Nachsendeauftrag), jeśli została wykupiona usługa przekierowania korespondencji po zmianie adresu.
Koszty takie jak koszty administracyjne po przeprowadzce (czyli Abmeldung, Ummeldung czy Anmeldung), remont starego mieszkania, wymiana sprzętów elektrycznych odliczyć można jako ryczałt za koszty przeprowadzki, nie podając dokładnych dowodów płatności. Jeżeli jednak koszty przewyższyły ryczałt za koszty przeprowadzki, można odliczyć koszty rzeczywiste, dokumentując je dokładnymi rachunkami czy paragonami.
Ryczałt za koszty przeprowadzki jest jednak wysoki i w roku 2024 wynosił 964€, a za każdą kolejną osobę w gospodarstwie domowym 643€, czyli przykładowo za małżeństwo z 2 dzieci ryczałt wyniesie 2.893€.
Poniżej znajduje się zestawienie obowiązujących stawek ryczałtu na koszty przeprowadzki w Niemczech w ostatnich latach:
Warto pamiętać, że ryczałty na przeprowadzkę mogą być aktualizowane przez niemieckie organy podatkowe co kilka lat.
Najbezpieczniej byłoby zachowywać każdy paragon i rachunek, który dotyczy przeprowadzki. Koszty wynajmu mieszkania z kolei udokumentować można podpisaną dwustronnie umową. Jednakże w przypadku ryczałtu wystarczy dowód od pracodawcy, iż przeprowadzamy się z powodów zawodowych. Koszty wynajmu firmy przeprowadzkowej łatwiej odliczyć, jako że prawdopodobnie dostaniemy od firmy jeden rachunek. W przypadku prywatnych kosztów możemy także skorzystać z ulg, o ile zachowamy wszystkie ewentualne paragony i rachunki.
W zeznaniu podatkowym odlicz koszty przeprowadzki w załączniku haushaltsnahe Dienstleistungen, jeżeli przeprowadzka wynika z powodów prywatnych, lub w załączniku N (Anlage N) w przypadku przeprowadzki ze względów zawodowych w przypadku osoby zatrudnionej. Jeżeli przeprowadzka wynika z powodów zdrowotnych, koszty te odlicz w załączniku außergewöhnliche Belastungen.
Czy to ze względów prywatnych, czy zawodowych, przeprowadzka zawsze jest kosztowna. Niektóre koszty podlegają pod ryczałt, inne należy odliczyć jako koszty rzeczywiste, niektóre podlegają pod koszty uzyskania przychodu, inne jako obciążenia nadzwyczajne. Aby zminimalizować ryzyko błędów w rozliczeniu podatkowym, można skorzystać z pomocy doradców podatkowych bądź biur rachunkowych, które mają doświadczenie w tego typu księgowości. Wsparcie biura takiego jak TAXOMI może znacznie uprościć proces odliczania kosztów przeprowadzki i zapewnić maksymalne odliczenia podatkowe.
Koszty związane z przeprowadzką służbową odliczyć można jako koszty uzyskania przychodu, natomiast przeprowadzka prywatna w zeznaniu podatkowym podlega zazwyczaj pod ulgę nazywaną usługami związanymi z gospodarstwem domowym (haushaltsnahe Dienstleistungen), która wynosi do 4.000€, lub außergewöhnliche Belastungen, jeżeli przeprowadzka wynika z powodów zdrowotnych.