Komu należy się zasiłek pielęgnacyjny w Niemczech?

Zasiłek pielęgnacyjny w Niemczech lub inaczej zwany zasiłek opiekuńczy w Niemczech (niem. Pflegegeld) wypłacany jest z ubezpieczenie pielęgnacyjnego (niem. Pflegeversicherung), które w Niemczech jest jednym z filarów ubezpieczeniowych w przypadku zatrudnienia. Co roku zapotrzebowanie do wypłaty niemieckiego świadczenia pielęgnacyjnego wzrasta. W 2021 roku wypłacane było już niemal 5 milionom ludzi. Pflegegeld w Niemczech służy do zabezpieczenia na wypadek niepełnosprawności osoby, która będzie wymagała stałej opieki innej niż opieka medyczna, na poczet której płacone jest ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość Pflegegeld, czyli niemieckiego świadczenia pielęgnacyjnego, zależna jest od stopnia niepełnosprawności. Podstawy prawne dotyczące tego zasiłku znajdują się w ustawie o wsparciu i pomocy w opiece (niem. Pflegeunterstützungs- und -entlastungsgesetz w skrócie PUEG).

Ubezpieczenie pielęgnacyjne w Niemczech (niem. Pflegeversicherung) jest jednym z fundamentalnych ubezpieczeń na terenie republiki, płaconym zazwyczaj razem z ubezpieczeniem zdrowotnym (niem. Krankenversicherung), jednak będące czymś zupełnie innym. Nie należy mylić tych dwóch ubezpieczeń, chociaż dla Polaków mogą one wydawać się mylące, jako że w Polsce nie mamy odpowiednika ubezpieczenia pielęgnacyjnego w Niemczech. Warto również zauważyć, że osoby prowadzące działalność gospodarczą w Niemczech, na przykład w formie Gewerbe, mogą mieć obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie pielęgnacyjne, co może mieć wpływ na ich rozliczenie podatku w Niemczech.

Kto może skorzystać z niemieckiego świadczenia pielęgnacyjnego?

Zasiłek opiekuńczy w Niemczech wypłacany jest na wniosek z kasy zdrowotnej osoby wymagającej opieki. Poprzez osobę wymagającą opieki rozumie się według niemieckiej ustawy PUEG osobę, której niepełnosprawność nie pozwala na samodzielne funkcjonowanie i osoba ta jest zdana na pomoc innych lub zależna od tej pomocy. Wiek nie gra roli, ponieważ Pflegegeld w Niemczech wypłacane jest zarówno dorosłym, seniorom, jak i dzieciom osób ubezpieczonych.

Jeżeli opieka nad osobą niepełnosprawną jest przewidywana na więcej niż 6 miesięcy, wtedy za wypłacanie Pflegegeld odpowiedzialne jest ubezpieczenie pielęgnacyjne w Niemczech (niem. Pflegeversicherung). Jeżeli potrzeba opieki pielęgniarskiej lub wsparcia opiekuńczego planowana jest na mniej niż 6 miesięcy, koszty są pokrywane przez ubezpieczenie zdrowotne (niem. Krankenversicherung).

Kto więc klasyfikuje się do tego, aby otrzymać zasiłek opiekuńczy? Aby otrzymać zasiłek pielęgnacyjny, musimy mieć stwierdzony stopień niepełnosprawności (niem. Pflegegrad). Stopnie niepełnosprawności zastąpiły w 2017 roku poziomy niepełnosprawności (niem. Pflegestufe) z korzyścią dla ubezpieczonych, ponieważ obecnie w definicję stopni niepełnosprawności wchodzi także demencja. Dodatkowo stan niesprawności i potrzeby wsparcia musi utrzymywać się przewidywalnie dłużej niż 6 miesięcy.

Świadczenia pielęgnacyjne dla seniorów — Pflegegeld w Niemczech

Niemieckie świadczenie opiekuńcze czasami nazywane jest świadczeniem pielęgnacyjnym dla seniorów, jako że to seniorzy stanowią największą grupę otrzymującą ten zasiłek. Należy jednak pamiętać, że zasiłek może być nawet w formie zasiłku dla rodziców w Niemczech w przypadku niepełnosprawności dziecka, jako że dzieci ubezpieczone są pod rodzicami. Wtedy dochodzi jednakże także koordynacja świadczeń, jako że na dzieci wypłacane są świadczenia rodzinne w Niemczech, np. Kindergeld.

Seniorzy, którzy są zależni od pomocy innych, także mogą otrzymywać Pflegegeld w Niemczech, jeżeli opłacali Pflegeversicherung, czyli ubezpieczenie opiekuńcze. Nie wpływa to na wysokość ich emerytury. Osoby korzystające z Pflegegeld mają zazwyczaj swobodę wyboru, jak chcą wykorzystać środki. Mogą zatrudniać opiekunów, korzystać z usług domowej opieki pielęgniarskiej lub wybrać miejsce opieki długoterminowej, w zależności od swoich preferencji i potrzeb.

Stopnie niepełnosprawności a zasiłek pielęgnacyjny w Niemczech

Po wnioskowaniu o świadczenie wyspecjalizowany pracownik kasy opiekuńczej odwiedza niepełnosprawną osobę w domu i określa jej stopień niepełnosprawności. Poprzednio Pflegestufe, dzisiaj Pflegegrad, przyznawany jest według systemu punktowego. Im więcej punktów, tym wyższy stopień niepełnosprawności. Pod uwagę bierze się: mobilność (10% punktacji), umiejętności komunikacyjne i poznawcze oraz sprawność psychiczna (15%), umiejętność zadbania o podstawowe potrzeby (40%), umiejętność zadbania o siebie i wypełniania obowiązków chorobowych (20%) oraz umiejętność planowania codzienności (15%). Te tajemnicze nazwy sprowadzają się między innymi do sprawdzenia tego, czy osoba jest w stanie samodzielnie poruszać się, myć, chodzić do toalety, brać leki. Oceniany jest także stopień agresywności czy lęku oraz pamięć, dzięki której chory jest lub nie jest w stanie wykonywać takich czynności jak branie leków czy jedzenie.

Suma punktów odpowiada za przyznanie odpowiedniego stopnia:

• Pflegegrad (poprzednio Pflegestufe) 1: 12,5 do 27 pkt.,
• Pflegegrad (poprzednio Pflegestufe) 2: 27 do 47,5 pkt.,
• Pflegegrad (poprzednio Pflegestufe) 3: 47,5 do 70 pkt.,
• Pflegegrad (poprzednio Pflegestufe) 4: 70 do 90 pkt.,
• Pflegegrad (poprzednio Pflegestufe) 5: 90 do 100 pkt.

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy?

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego zależy ściśle od stopnia niepełnosprawności oraz wymagań pielęgnacyjnych, czyli np. tego ile świadczenia dla opiekunów w Niemczech płacimy czy jakie koszty ponosimy za opiekę pielęgniarską. Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego jest bowiem wypłacana w formie zwrotu za poniesione koszty opieki. Od 2024 roku kwoty te zostały zaktualizowane i podniesione. Maksymalna wysokość Pflegegeld w Niemczech prezentuje się następująco:

• Pflegegrad 1: 0 €,
• Pflegegrad 2: 761 €,
• Pflegegrad 3: 1.432 €,
• Pflegegrad 4: 1.778 €,
• Pflegegrad 5: 2.200 €.

Jak otrzymać zasiłek pielęgnacyjny w Niemczech?

Pierwszy krok we wnioskowaniu o świadczenie Pflegegeld jest bardzo prosty: wysłanie wniosku do kasy opiekuńczej, która przyporządkowana jest do kasy zdrowotnej. Jeżeli więc przykładowo osoba jest ubezpieczona Pflegeversicherung w AOK, wysyłamy wniosek do AOK.

Jak wygląda procedura wnioskowania?

Nie ma określonego formularza, który należy wypełnić przy składaniu wnioskowaniu o świadczenie. Można jednakże skorzystać z wielu wzorów dostępnych w Internecie. Ważne jest tutaj, aby wniosek został podpisany przez osobę, której wniosek dotyczy, chyba że jest to niemożliwe ze względów zdrowotnych. Taki wniosek należy dostarczyć pocztą, faxem lub mailem.

Następnie kasa opiekuńcza przekazuje swój formularz, który należy wypełnić. Tam podajemy dokładnie, jakiej opieki wymaga osoba i jakie koszty przewidujemy. Jeżeli formularz wydaje się zbyt skomplikowany, w kasie opiekuńczej istnieją osoby, które doradzają osobom oraz rodzinom osób wymagających niemieckiego świadczenia pielęgnacyjnego.