Jakie rodzaje dochodu podlegają opodatkowaniu w Niemczech?

W ustawie o podatku dochodowym (EStG) określonych jest 7 rodzajów dochodu, które składają się na łączny dochód do opodatkowania. Oprócz tego wymienionych jest około 70 pozycji, które są zwolnione z podatku dochodowego. Przykładowo wygrana w loterii jest wolna od podatku dochodowego, co nie oznacza, że jest wolna od podatku w ogóle. Wręcz przeciwnie – podlega osobnemu podatkowi od loterii wynoszącemu 16 i dwie trzecie wygranej. Dodatkowo w przypadku niektórych rodzajów dochodu podatek dochodowy nie jest jedynym podatkiem, pod który podlegają dochody przykładowo z działalności gospodarczej Gewerbe. Do tego powyżej pewnej kwoty dochodzą podatek VAT oraz podatek od działalności gospodarczej. Ponieważ wiele osób ma trudności ze zrozumieniem podatków w Niemczech, w tym artykule skupiamy się na najważniejszych rodzajach podatku, aby pomóc rozjaśnić i usystematyzować wiedzę.

Jakie podatki w Niemczech należy płacić?

· Podatek dochodowy (niem. Einkommensteuer)

Podatek dochodowy obowiązuje na niemal wszystkie rodzaje dochodów. Podatkowi dochodowemu podlegają dochody z zatrudnienia, samozatrudnienia, działalności rolniczej, gospodarczej, z zysków kapitałowych, z wynajmu czy też dzierżawy. Wynosi od 14% do 45% w zależności od zarobków. Podatek dochodowy w Niemczech jest bowiem progresywny, a więc od każdego zarobionego euro należny jest większy podatek.

Na szczególną uwagę zasługuje podatek dochodowy od dochodów z zatrudnienia. Ma on bowiem specjalną nazwę – podatek od wynagrodzenia (niem. Lohnsteuer). Podatek od wynagrodzenia nie jest odrębnym rodzajem podatku, a jedynie szczególną formą pobierania podatku dochodowego od dochodów ze stosunku pracy. Obowiązuje także od niedawna na część dochodów z emerytur.

· Podatek VAT (niem. Mehrwertsteuer lub Umsatzsteuer)

Jako konsument rzadko trzeba zwracać uwagę na VAT od produktu lub usług, niemniej jednak ponosi się jego koszt, ponieważ podatek VAT jest dodawany do ceny netto większości produktów i usług. Cena netto i kwota podatku VAT składają się następnie na cenę brutto.

Jeśli jesteś samozatrudniony, obliczanie i odprowadzanie podatku VAT jest częścią Twojej codziennej pracy (wyjątek to prowadzenie tzw. małej działalności gospodarczej Mehrwertsteuer ). W Niemczech podatek VAT ma różne wartości w zależności od rodzaju towaru lub usługi. Standardowa stawka podatkowa wynosi 19 procent. Dotyczy większości usług (np. budowlanych) i wielu towarów. Jest jednak tez stawka podatku 7%, która obowiązuje na książki, wiele usług kulturalnych, żywność oraz bilety komunikacji. Przez krótki okres w 2020 roku obowiązywały obniżki podatku VAT z 19 na 16% oraz z 7 na 5%.

· Podatek od działalności gospodarczej (niem. Gewerbesteuer)

Jest to podatek dla gminy, w której zarejestrowany jest przedsiębiorca. Jest odprowadzany tylko wtedy, gdy roczny dochód z działalności gospodarczej Gewerbe przekroczy 24.500 euro, a jego wysokość ustalana jest przez same gminy, wynosi średnio 15%, a co najmniej 7%.

· Podatek kościelny (niem. Kirchensteuer)

Podatek kościelny muszą płacić mieszkający w Niemczech członkowie kościoła protestanckiego lub katolickiego, a także członkowie żydowskich gmin wyznaniowych, ale nie muzułmanie i prawosławni. Stawka podatku wynosi 9% należnego podatku dochodowego, a jedynie w Bawarii i Badenii-Wirtembergii jest to 8%. Polacy przyjeżdżający do Niemiec deklarują swoją wiarę lub jej brak w trakcie meldunku w miejscu zamieszkania. Dla osób niewierzących podatek ten oczywiście nie ma żadnego znaczenie i nie jest pobierany.

Jak obliczyć podatek w Niemczech?

Podatek w Niemczech jest progresywny, czyli stawka dochodu jest ściśle uzależniona od wysokości dochodu. Wysokość podatku jest więc zawsze indywidualna. Podatek dochodowy obowiązuje powyżej kwoty wolnej od podatku (w 2022: 10.347 euro. Górną granicą jest 45% dla osoby zarabiającej rocznie powyżej 277.826 euro (również stan na 2022 rok). Równania, dzięki którym można obliczyć stawkę podatku dochodowego w Niemczech są skomplikowane i różnią się co roku, ale na stronie Ministerstwa Finansów Niemiec (Bundesministerium der Finanzen) dostępny jest prosty w obsłudze kalkulator podatku dochodowego za odpowiedni rok. W 2022 wygląda to następująco:

Dobrowolne składanie deklaracji podatkowej – komu się opłaca?

Większości osób zatrudnionych złożenie deklaracji podatkowej będzie się opłacało. Wynika to z tego, że pracodawca co miesiąc odprowadza od pensji pracownika kwotę podatku od wynagrodzenia zgodną z jego całkowitym dochodem. Nie uwzględnia to ulg czy odliczeń, jakie przysługują pracownikowi. Pracodawca nie może bowiem wiedzieć, jakie i w jakich kwotach mu przysługują. Pracownik więc może odliczyć ulgi samodzielnie przy składaniu rocznej deklaracji podatkowej, tym samym pomniejszając swój dochód o koszty uzyskania przychodu i inne ulgi. Ze względu na to, że niemiecki podatek dochodowy jest progresywny, pomniejszając dochód, pomniejszamy również należny do zapłacenia podatek. Wtedy urząd skarbowy musi zwrócić różnicę między podatkiem od dochodu odprowadzonego przez pracodawcę a podatkiem od dochodu po odliczeniach.

Jak sprawdzić do jakiego urzędu skarbowego w Niemczech podlegam?

Zasadniczo należy się do tego urzędu skarbowego, w obrębie, którego się mieszka. Polscy przedsiębiorcy (czyli mający swoją siedzibę w Polsce) jednak przyporządkowani są alfabetycznie według nazwisk do następujących urzędów:

1) A-G à Finanzamt Hameln

2) H-Ł à Finanzamt Oranienburg

3) M-R à Finanzamt Cottbus

4) S-Ż à Finanzamt Nördlingen.